بررسی نقش مولفه های اخلاقی، هوش اخلاقی و بیداری معنوی در شکل گیری جوامع متمدن بشری با استفاده از رویکردهای علمی-عرفانی

•   آرشیو : پاییز 1401
•   کد پذیرش : 19954
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | علی محمدی پور
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : وقوع توسعه اقتصادی در غرب و تقویت آن با چپاول ثروت ملل، ایجاد خلاء اخلاقی در جوامع غربی و تمایل جهانی در تقویت بینش علمی به معنویات، اهمیت مفاهیم اخلاقی و معنوی در شکل گیری وتحکیم تمدن بشری و لزوم تقویت مبانی نظری مدلسازی در این رابطه، بیانگر اهمیت موضوع تحقیق می باشد. نتایج مطالعه بیان می دارد افعال تعادلی در جوامع ریشه در میانه روی در بهره گیری از فعلیت های عینی، ذهنی و غریزه ای داشته و ارتقاء اخلاقیات و بهره مندی از هوش اخلاقی و بیداری معنوی می توان بر کیفیت فعلیت ها تاثیرگذار باشد. برآیند مکاتب آسمانی و علمی، می تواند هدایت گر بشر در مسیر تقویت اشتراکات و ایجاد تعامل سازنده در پدیده جهانی شدن باشد. چارچوب مدل پیشنهادی، بیانگر نقش زیربنائی صفات اخلاقی در اثرگذاری بر شاخص های میانی و از آن طریق شاخص های کلانی همچون هوش اخلاقی، بیداری معنوی و فعلیت های بشری داشته و از این مسیر بر تقویت الگوهای رفتاری متمدنانه در جوامع بشری نقش آفرینی می نماید. پیشنهاد می گردد با بهره گیری از مدل های تصمیم-گیری چند معیاره و ساخت شاخص ترکیبی الگوهای رفتاری متمدنانه نسبت به بسط نتایج نظری به کاربردی در مطالعات آتی اقدام شود.
•   لیست منابع : [1] ابراهیمی، ابوالفضل. 1386. «درآمدی بر برخی از مهمترین مبانی و نظریه های کثرت گرایی دینی». پژوهشنامه ادیان. سال1. شماره2. صفحه1-28.
  [2] بینشیان، زهرا. خسرو فغانی ماکرانی و خدیجه اسلامی. 1400. «ارائه مدلی جهت ارزیابی و سنجش تاثیر انواع هوش های موثر بر تصمیمات سرمایه گذار». دانش سرمایه گذاری. سال10. شماره39. صفحه439-464.
  [3] تبریزی زاده اصفهانی. راضیه. 1399. «مؤلفه های فرامادّی تمدن ساز از منظر قرآن کریم». قرآن، فرهنگ و تمدن. سال1. شماره2. صفحه127-150.
  [4] جابری، امير، 1400. «بررسی تاثیر هوش اخلاقی بر عملکرد بازاریابی با نقش میانجی بازاریابی اخلاقی در شرکت های فعال شهرک های صنعتی منطقه ارسباران». پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی. استاد راهنما: ابراهيم دادفر. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد مشكين شهر. صفحه1-89.
  [5] جعفری، نرگس. احمد سلحشور. ایراندخت فیاض و محمد عسکری. 1400. «تدوین الگوی مفهومی خودآگاهی مبتنی بر اندیشه¬های شهید مطهری(ره)». فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال12، شماره48، صفحه1-24.
  [6] جواهری، سارا. 1400. «رابطه هوش اخلاقی و هوش اجتماعی با رضایت زناشویی». پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. استاد راهنما: محمدسعید عبدخدایی، استاد مشاور: جعفر طالبیان شریف، موسسه آموزش عالی حکمت رضوی، صفحه1-85.
  [7] حسنی، مجتبی. سیدحسین حسینی و مهدی قلی نژاد. 1396. «امام، مردم، اقتصاد: تبیین الگو و معیارهاي اقتصاد مردم محور مبتنی بر اندیشه امام خمینی(ره)». بسیج دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، جلد اول، صفحه1-254.
  [8] حسینی، سید حسین و محمد تقی محبی. 1397. «نقش بیداري و خودباوري ملی در تحقق الگوي اقتصاد مقاومتی مبتنی بر اندیشه امام خمینی». اقتصاد مقاومتی، سال3، شماره5، صفحه9-32.
  [9] داودی، محمد. 1392. «اخلاق اسلامی(مبانی و مفاهیم)». دانشگاه پیام نور، تهران، چاپ دوم، صفحه1-193.
  [10] سلطانی، زیبا، هادی ابراهیمی. محمد شهیدنیک و جواد هاشمی. 1400. «ارائه مدل ارتباطی هوش اخلاقی با معنویت کاری با میانجی گری سرمایه های روان شناختی در کارکنان نیروهای مسلح». روانشناسی نظامی، سال12، شماره46، صفحه7-20.
  [11] شفیعی دارابی، سید محمد و زهره باقریان. 1400. «ویژگی های انسان تمدن ساز از منظر قرآن کریم». قرآن، فرهنگ و تمدن، سال1، شماره3، صفحه62-79.
  [12] طباطبایی، سید مصطفی. 1400. «عوامل و موانع تعمیق باورهای دینی در فرهنگ عمومی جامعه(مطالعه موردی: رویکرد شهید مطهری به دین، با تکیه بر آیات قرآن کریم)». قرآن، فرهنگ و تمدن، سال1، شماره4، صفحه98-119.
  [13] علیانسب، سیدضیاء الدین و اکرم سرووند. 1400. «مستندات قرآنی بیداری جامعه بشری برمبنای فطری بودن وحدت». مطالعات بیداری اسلامی، سال10، شماره20، صفحه7-24.
  [14] علیزاده صوفیانی، شبنم. 1400. «رابطه بین هوش هیجانی، معنوی و اخلاقی معلمان دوره ابتدایی ماکو با رضایت از زندگی و رضایت شغلی آنان». پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، استاد راهنما: کریم سعیدشعبانلو، استادمشاور: صدرا علیپور، دانشگاه آزاد اسلامی، منطقه آزاد ماکو، صفحه1-115.
  [15] عیلزاده، مهدی و حجت الله آزاد. 1392. «ايمان از منظر اسلام و نقش آن در تحول فضايل اخلاقي با تأكيد بر اخلاق زيست پزشكي». اخلاق زیستی، سال3، شماره7، صفحه13-51.
  [16] غریبی، حمیدرضا. محمدعلی بشارت و جمیل منصوری. 1400. «پیشبینی سطوح بهشیاری براساس ابعاد کمالگرایی خودمحور، دیگرمحور و جامعه¬محور». پژوهش¬های کاربردی روان شناختی، سال12، شماره1، صفحه167-181.
  [17] كاپلستون، فردريك چارلز. 1386. «تاريخ فلسفه(یونان و روم)». ترجمه سيدجلال الدين مجتبوي، انتشارات علمي و فرهنگي، تهران، جلد اول، صفحه1-602.
  [18] کیمیائی اسدی، حسن و نسرین شیرمحمدی. 1399. «استانداردسازی مقیاس FOUR برای ارزیابی سطح هوشیاری بیماران بستری در ICU در ایران». مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، سال14، شماره8، صفحه1-9.
  [19] لطیفی، عبدالحسین. 1397. «واکاوی مفهوم اطاعت در عهد عتیق». پژوهشنامه ادیان، سال12، شماره24، صفحه 163-181.
  [20] فرزین راد، بنفشه. مریم رشیدیان. زینب شاکری جویباری و ابراهیم دهقانی اشکذری. 1401. «بررسی روایی و پایایی نسخه ایرانی مقیاس ذهن آگاهی فیلادلفیا در مراجعان مراکز مشاوره و روان درمانی». پژوهش های کاربردی روان¬شناختی، سال13، شماره1، صفحه345-362.
  [21] محبیان، پروانه. 1400. «تدوین برنامه درسی هوش اخلاقی کودکان پیش از دبستان براساس نظریه بوربا». پایان¬نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، استاد راهنما: بدرالسادات دانشمند، استاد مشاور: عباس رحمتی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، صفحه1-150.
  [22] محمدی پور، علی. 1397. «مدلسازی تحلیلی نقش بیداری در بروز افعال تعادلی با رویکرد علمی عرفانی». نخستین همایش ملی اخلاق و عرفان در ادب فارسی، زاهدان، صفحه1179-1215.
  [23] محمدی پور، علی. 1401. «بررسی آثار یارانه انرژی بر تحقق توسعه پایدار با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره MADM و رویکردهای ارزیابی TOPSIS و VIKOR– مطالعه موردی کشورهای: ایران، چین، هندوستان، عربستان، روسیه، آلمان، آمریکا و ژاپن». پژوهش های اقتصادی(رشد و توسعه پايدار)، سال22، شماره4،صفحه34-78.
  [24] محمدی پور، علی. علی سلمانپور زنوز و سید فخرالدین فخرحسینی. 1400. «بررسی تاثیر شوک های قیمتی حامل های انرژی بر اقتصاد کلان ایران: رویکرد الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا(DSGE)». پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال11، شماره44، صفحه85-104.
  [25] مخلصی، حمیده و محمود شیخ الاسلامی. 1400. «مطالعه تطبیقی نظام آموزش اخلاق در نهج¬البلاغه و اندیشه امیل دورکیم». اخلاق وحیانی، سال9، شماره20، صفحه103-140.
  [26] مظاهري، عبدالرضا. 1389. «وحدت اديان از ديدگاه مولانا». پژوهشنامه ادیان، سال4، شماره8، صفحه77-95.
  [27] مومنی¬جو، نرگس. ربابه ربانی. امید میرزایی فندخت و زهرا رمضانی قهدریجانی. 1400. «پیشبینی سرسختی روانشناختی دانشجویان در دوران کرونا: نقش مقابله¬های مذهبی و هوش اخلاقی». مجله علمی پژوهان، سال19، شماره4، صفحه25-32.
  [28] نریمانی، نسترن و محمدعلی کرامتی. 1399. « تأثیر هوش اخلاقی بر وجدان کاری کارکنان سازمان پژوهش-های علمی و صنعتی ایران». توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، سال15، شماره56، صفحه45-70.
  [29] نمازی، حسین. 1374. «نظامهای اقتصادی». مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول، ، تهران، صفحه1-265.
  [30] Alvarez, S. A., & J. B. Barney. 2007. “Discovery and Creation: Alternative Theories of Entrepreneurial Action”. Strategic Entrepreneurship Journal, Vol.1, No.1-2, pp.11-26.
  [31] Auliya, F., Y.K., Pranoto. S. Sunawan, & A. Sunarso, 2021. “The permissive non-parental childcare and moral intelligence: Indonesian setting”. International Journal of Evaluation and Research in Education, Vol.10, No.2, pp.569-575.
  [32] Cayoun, B.A., E.F. Sarah, & G.S. Alice. 2019. “The Clinical Handbook of Mindfulness-integrated Cognitive Behavior Therapy: A Step-by-Step Guide for Therapists”. Haboken: Wiley Blackwell, pp.1-386.
  [33] Ferrentino, Rosa & Luca Vota. 2021. “A System of Simultaneous Equations (SEM) for the Study of the Effectiveness of the Japanese Monetary Policy”. Applied Mathematics, Vol.12, No.5, pp.407-420.
  [34] Geary, D.C. & K. M. Xu. 2022. “Evolution of Self-Awareness and the Cultural Emergence of Academic and Non-academic Self-Concepts”. Educational Psychology Review, pp.1-27.
  [35] Johanson M., K. Valli, A. Revonsuo, J.E. Chaplin, J.E. Wedlund. 2008. “Alterations in the Contents of Consciousness in Partial Epileptic Seizures”. Epilepsy and Behavior, Vol.13, No.2, pp.366-371.
  [36] Kingston, J., P. Chadwick, D. Meron & T. C. Skinner. 2007. “A Pilot Randomized Control Trial Investigating the Effect of Mindfulness Practice on Pain Tolerance, Psychological Well-being, and Physiological Activity”. Journal of Psychosomatic Research, Vol.62, No.3, pp.297-300.
  [37] Mohammadipour, A. 2018. “Energy Strategic Planning in Iran within the Framework of Sustainable Development by Using SWOT Technique”. International Journal of Economics & Management Sciences, Vol.7, No.4, pp.1-10.
  [38] Schutte, N. S., & J. M. Malouff. 2018. “Mindfulness and Connectedness to Nature: A Meta-Analytic Investigation”. Personality and Individual Differences, Vol.127, pp.10-14.
  [39] Wyart, V. & C. Tallon-Baudry. 2009. “How Ongoing Fluctuations in Human Visual Cortex Predict Perceptual Awareness: Baseline Shift versus Decision Bias”. The Journal of Neuroscience, Vol.29, No.27, pp.8715-8725.
•   کلمات کلیدی به فارسی : مولفه های اخلاقی، هوش اخلاقی، بیداری معنوی، الگوهای رفتاری متمدنانه و مکاتب آسمانی.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : The occurrence of economic development in the West and its strengthening by plundering the wealth of nations, creating a moral vacuum in Western societies and the global tendency to strengthen scientific insight into spirituality, the importance of moral and spiritual concepts in the formation and consolidation of human civilization, and the need to strengthen the theoretical foundations of modeling in this regard, indicate the importance of research. The results of the study indicate that equilibrium actions in societies are rooted in moderation in the use of physical, mental and natural activities, and the promotion of morality and the use of moral intelligence and spiritual insight can affect the quality of activities. The outcome of the scientific and religious schools can be a guide for human beings in strengthening commonalities and creating constructive interaction in the phenomenon of globalization. The framework of the proposed model expresses the underlying role of moral traits in influencing intermediate indicators and through it macro indicators such as moral intelligence, spiritual insight and in this way plays a role in strengthening civilized behavioral patterns in human societies. It is suggested that in future studies, by using Multiple Attribute Decision Making (MADM) models and constructing a Composite Indicator (CI) of civilized behavioral patterns, results be developed from theoretical to practical.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Moral components, Moral intelligence, Spiritual insight, Civilized behavioral patterns and Religious schools
•  صفحات : 87-100
•   دانلود فایل ( 713.25 KB )